| ტროლეიბუსი
ყოველ დილით, ტროლეიბუსში, რასაკვირველია, უამრავი ხალხია. აქედან გამომდინარე —ათასნაირი სუნი. დღეს ყველა არომატს, ხაშისა და არყისა ფარავს. თან, სადღაც სულ ახლოა ჩემთან, აქვე, ორი კაცის შემდეგ. რაღაც ირონიულად და მრავალმნიშვნელოვნად უღიმიან ერთმანეთს, კარგი შეყვარებულებივით.
ავტობუსისმძღოლი: — ვინც უკნიდან ამოვიდნენ, ერთმანეთს მისცენ, ან გაუცვალონ! ჩამსვლელებმა, დამანახონ წინიდან! არადა, არ გავაღებ! „ისევ მიდიხარ, ისევ მშორდები, ისევ ეშვება ღამე"! — ღრიალებს ერთ-ერთი მთვრალი. ტროლეიბუსი ადგილიდან იძვრის.
—სად მოასწრეს მაინც!? — ღელავს ჩემს გვერდით შუახნის კაცი.
—ვისაც პატრონი ჰყავს, საყვარელო, უკვე რესტორანშია. — პასუხობს მთვრალი.
—ესე იგი, თქვენ გინდათ თქვათ, რომ მეპატრონი არა მყავს? —ობლობა არ უნდა შუახნის კაცს.
—როგორ გეკადრებათ, ფისო, რაღა დროს თქვენი პატრონია, თქვენთ ვითონ პატრონო?!
—„ მევარ შენი თოფის ლულა, შენ ხარ ჩემი პატრონაო", —ამღერ დამეორე; — „ უბედურო კალისტრატე, რაფრა გიძლებს მატრონაო".
—სახელი საიდან გაიგეს ჩემი? — ჩურჩულით მეკითხება შუახნის კაცი. ვუღიმი. ხუმრობა მგონია, მაგრამ იმის თვალებს რომ ვაკვირდები, ვხვდები, რომ ამ კაცმა საერთოდ არ იცის,
რა არის ხუმრობა.
—ალბათ, თქვენ უთხარით. — ვამშვიდებ მე.
—არა, ყველას გეფიცებით. ჯობს, მე ახლა ჩავალ... — და მღელვარე ჩადის ტროლეიბუსიდან.
ფანჯარასთან ვხვდები. თვითონაც არ ვიცი, როგორ. ძალიან მიყვარს ფანჯარასთან დგომა. მსუბუქი მანქანები გვერდს გვივლიან. ყველა მანქანაში ვიხედები. ისე, როგორც სამსახურიდან სახლში დაბრუნებისას ვიხედები ხოლმე პირველი სართულის განათებულ ფანჯრებში. მანქანებში ხშირად ვხედავ ახალგაზრდა ქალების ლამაზ მუხლებს, ზოგჯერ,
მუხლს ზემო ტერიტორიასაც.
ტროლეიბუსი ჩერდება, თუმცა, გაჩერება არ არის. არც ბიგელი ავარდნია. ალბათ, წინ „პრობკაა". მიუხედავად მგზავრების დაჟინებული მოთხოვნისა, მძღოლი მაინც არ აღებს კარებს.
—უბილეთოდ ჩახვიდეთ, არა?! — ხვდება მგზავრების განზრახვას.
საშინელი, დაგუბული ჰაერია ტროლეიბუსში.
—რა არის, აღარ დაადგება ამ ტროლეიბუსის წასვლას საშველი?!— უკმაყოფილებას გამოხატავენ მგზავრები.
—რა უბედურებაა, რასველოდებით?!
—ვსტრეჩნი ტროლეიბუსს, გენაცვალე! — ამშვიდებს ერთ-ერთი მთვრალი მგზავრებს.
—შენ რაგიჭირს რა, გამოიძინებკიდეც!
—რომელი საათია?
—ათის თხუთმეტი.
—მორჩა! აწი თუ გინდა, საათს იდგეს, მოხსნილი ვარ მაინც სამსახურიდან!
სწორედ ამ დროს ძრავს მძღოლი ტროლეიბუსს ადგილიდან, თითქოს, იმ საცოდავის სამსახურიდანგან თავისუფლებას ელოდებოდა.
—ფეხი, რა? — ვეხვეწები ერთს, ერთობ მოხერხებულად რომ გრძნობს თავს ჩემს ფეხზე.
—როგორ?
—ფეხი!
—რა ფეხი?
—ჩემი ფეხი.
—სად მე და სად თქვენი ფეხი.
—ჩემია ნამდვილად, საკუთარი, თანაც მარცხენა. — ვუყურებ თვალებში. იმას ეღიმება. ასე მგონია, ძალად მიკეთებს.
—იცი, რას ვიზამ? ცოტას ავხტებისავით და ამ დროს გამოსწიე,— ეჭვს მიფანტავს მეზობელი.
—მიდი!
—მაიცა!
—მიდი!
ხტება. ვიღაც ილანძღება. სამაგიეროდ, მე ვასწრებ ფეხის გამოწევას.
მალე ისიც (ჯიბის ქურდი) ამოდის. „კლეჩატი" პალტო აცვია, მხრებში ოდნავ აწეული,
გრძელი, წელში გამოყვანილი, დიდი ჯიბეებით, ბრიოლინწასმული თმებით, გვერდზე მკაცრი პრაბორით. გულის ამრევია. ამოდის და ამოჰყავს თავისი მსხვერპლი. წინ უშვებს, ეფერება.
—ავიდეთ, ავიდეთ! ნუ ჩქარობთ, ყველა მოვასწრებთ! ამობრძანდით, ქალბატონო!— ასე, ერთსა და იმავეს იმეორებს, ყოველი სამუშაო დღის დაწყებისას. ჯერ სხვებს ამოუშვებს, მერე თვითონ
ამოყვება, — საქმეს შეუდგება.
—ფრთხილად, ქალბატონო! — ვუყვირი ჩემს წინ მდგომ, ახლად ამოსულ ქალს, რომლის შავი ტყავის ჩანთის რკინის საკეტზე, ქურდის მარჯვენა ხელი გველივით აცოცებულა.
—ფრთხილად! ფეხს მადგამთ! — უფრო ვუწევ ხმას, ქურდზე გამწარებული. ქალს ჩემსკენ ვეზიდები და ფანჯარასთან ვაყენებ. მთელი ტანით ვეფარები. ქალია ხალგაზრდაა და არშიყობად მითვლის საქციელს, რაშიც, მის მიერ ჩემს მიმართ, არცთუ ისე მკაცრად ნათქვამი,
—„ნახალ"! — მარწმუნებს. ქურდისკენ ვიხედები. თვალებში მიყურებს. მეც ვუყურებ.
„დედას გიტირებ"! — მეუბნება თვალებით.
„ვერაფერსაც ვერ მიზამ"! — ვპასუხობ მე და ქალივით მეშინია. ის ხვდება, რომ მეშინია და ამაზე მეტის გამკეთებელი რომ არა ვარ. ისე მიყურებს, რომ მე აშკარად მესმის მისი სიტყვები: „მე ჯიბეში მაინც შემიძლია ჩაძვრომა, შენ კი, საცოდავად ამოიფარებ ქალს. საწყალო!
იმის თავიც არა გაქვს, რომ რამე მითხრა, უსუსურო"!—ეს მე მკლავს და საკუთარი ღირსების დასაცავად ვპასუხობ: „ოდესმე, ოდესმე მაინც"!
ეღიმება: —„ვერასოდეს, ვერასოდეს"!— თვალს არ მაშორებს, ისე ჩადის პირველივე გაჩერებაზე.
ტროლეიბუსში მათხოვარი ამოდის. ამასაც კარგად ვიცნობ. ესეც ჩემი ტროლეიბუსის ხშირი სტუმარია: წვერმოშვებული, ჭუჭყიანი; თვალები აქვს ამ კაცს ლურჯი, ძალიან ლურჯი და ისეთი დაღლილი, დაქანცული; თუმცა, აბა როგორი ექნება? ლოთი და მათხოვარია, მაგრამ ცოტა განსხვავდება სხვა მათხოვრებისაგან. სულ ისე უმუშევრადაც არ უნდა მოწყალება. თან,
საქართველოს ისტორიას მოგიყვებითო, — გვთავაზობს მგზავრებს. ჯერ იმას მიადგა, სამსახურიდან რომ დაითხოვეს დაგვიანებისათვის და ბედს, ასე თუ ისე, შეგუებოდა უკვე.
მათხოვარი ხელს უწვდის, ის არ იმჩნევს.
—ოცი კაპიკი მომე, რა?
—დასარიგებელი ოცი კაპიკი რომ მქონდეს, მოხსნილი კი არ ვიქნებოდი!
—მომე, რა?
—თავი დამანებე!
—საქართველოს ისტორიას მოგიყვები.
—დიდი მადლობა პატივისცემისათვის. შენზე კარგად ვიცი! მაგანაა, რომ დამღუპა!
—რატომ?
—ჩამებარებინა, ბატონო, ეკონომიურზე ან ტექნოლოგიურზე! —უხარია, დარდის გამზიარებელი რომ ნახა. — არა, რაიკომის მდივნობა მოვინდომე მაინც და მაინც და ისტორიულზე ჩავაბარე. ჰოდა, მასწავლებელი ვარ ახლა სკოლაში. თუმცა, სადღა ვარ, ჩემი დირექტორის გადამკიდე?!
ვაი, ჩვენს დღეს!.. — დანარჩენ სფიქრობს.
—ძალიან სამწუხაროა! — ვითომ, რაიმე გაიგო მათხოვარმა და გაშვერი ლიხელით სხვისკენ გადაინაცვლა.
—ერთი ოცი კაპიკი.
—თავი დამანებეთ! — პასუხობს ის სხვა, ცილინდრიანი, პორტფელიანი.
—ოცი კაპიკი რა ყოფილა?! საქართველოს ისტორიას მოგიყვები.
—ახლავე მომცილდით თავიდან! — ეტყობა, ძალიან ზრდილობიანია და საერთოდ, კარგ ოჯახშია გაზრდილი.
—ოცი კაპიკი არა გაქვს, დავიჯერო? — არ ეშვება ლოთი.
—თავს თუ არ დამანებებთ, იძულებული ვიქნები, მილიციას გამოვუძახო. გირჩევნიათ, წახვიდეთ დაიმუშაოთ!
მილიციის გაგონებაზე მათხოვარი სხვასთან გადადის. მე მინდა გავარტყა ცილინდრიანს,
მაგრამ, რასაკვირველია, სურვილი სურვილად რჩება.
—ოცი კაპიკი მომეცით, ქალბატონო?!
—ქალბატონი ჩანთას ხსნის, ხურდას იღებს და აძლევს.
—დიდად გმადლობთ, ქალბატონო! საქართველოს ისტორიას მოგიყვებით?!
—გმადლობთ, გეთაყვა, არ მინდა!
მათხოვარი შემდეგს უახლოვდება.
—ოცი კაპიკი არა გაქვთ?
—რად გინდა? —ეკითხება ახალგაზრდა ბიჭი.
—ვაა, კოლექციისთვის!
—ვა, რა ოსტრი ხარ?!
—აბა, რა გეგონა?
—წადი, გაიარე!
—საქართველოს ისტორიას მოგიყვები?!
—რამდენ ხანში?
—რა უნდა, ცოტაა.
—არ მინდა!
—ესე იგი, არა გაქვს?
—არა!
—არც გექნება! — წყევლის ლოთი და შემდეგზე გადადის.
—საქართველოს ისტორიას მოგიყვები?!
—აიღე აგი ოცი კაპიკი და მომშორდი! — პასუხობს შუახნის კაცი. — ვის რად უნდა შენი საქართველოს ისტორია?
—დიდი მადლობა, ბატონო! — შემდეგთან მიდის. —საქართველოს ისტორიას მოგიყვებით?!
—რა ღირს, ბიჭო, ეგ შენი საქართველოს ისტორია? — ეკითხება ვიღაც, აშკარად, რაიონიდან ჩამოსული.
—ოცი კაპიკი.
—ნამეტანი იაფი ხომ არაა, ბიჭო?
—მანეთი მომეცი, თუ გინდა.
—უყურ ეშენ! საქართველოს ისტორიას ყიდის აგი ლოთი, მე ვაძლევ! ესე იგი, მანეთი ერთი!..
—მანეთნახევარი! — ყვირის სამსახურიდან გათავისუფლებული და ისტერიულად იცინის.
—მანეთნახევარიერთი!... — ყვირის ჩამოსული.
—ორი მანეთი!—ყვირის ახალგაზრდა.
—ორი მანეთი ერთი!... — აცხადებს ჩამოსული.
—ხუთი მანეთი! — ყვირის ვიღაცა.
—ხუთი მანეთი თუ გქონდა, ტაქსში ვერ ჩაჯექი?! — ეხმაურებიან წინიდან. ყველა იცინის. მერე ჩუმდება უცებ ყველა. საშინელი სიჩუმეა ტროლეიბუსში.
—უკნიდან ამოსულებმა წამოვიწიოთ, ეგრე, ნუ გავჩერდებით! გამოიარე, ამხანაგო, შენ გეუბნებიან! — ეამხანაგება მძღოლი ვიღაც ახალგაზრდა კაცს, რომელსაც „დუბლიონკა" აცვია, ხელზე „სეიკო" უკეთია და რომელიც ხუთმანეთიანს უდებს ლოთს ხელში. ეტყობა, მანქანა ვერ იშოვა, თორემ, მართლა, რა უნდა აქ? —კიდევ გამოვიაროთ! — არ ეშვება მძღოლი, თითქოს, იმის
მეტი არავინ არის. ის წინ მიიწევს.
—კიდევ ცოტაც!
—კაცო, ფეხით სიარული რომ მდომოდა, ტროლებუსში კი არ ჩავჯდებოდი! — იძახის „ დუბლიონკიანი". ტროლეიბუსი ისევ მხიარულდება.
ისე მაწვება ვიღაც, რომ გავიტანე ის ქალი, — „ნახალო"! — რომ შემამკო.
—თუ შეიძლება, ფრთხილად?! — მეუბნება. ეტყობა, არც ისე თავხედად მთვლის.
—ბოდიში. რა ვქნა, მაწვებიან.
—ჰოდა, თქვენც მიაწექით! საერთოდ, თუ არ მიაწექით, არაფერი გამოვა! გაიგეთ?! — მეუბნება და მიღიმის.
„აუ, რა გოიმია, ამას ვის გადავეკიდე?! ეს, ალბათ, იმ კატეგორიის ქალებს ეკუთვნის, რომ გაექაჩები და არაფრით არ იკისრებენ, გინდა თუ არა, ჯერ ვიაროთო. ან, მე შენ ლამაზ ზღაპარს მოგიყვები, ბიჭოო!— შუა საქმეში რომ გეტყვიან. თან, ასო „ლ"-ს ძალიან რბილად რომ წარმოთქვამენ.
—ჩემი „დედაენა"! — მესმის ვიღაც ქალის აღშფოთებული ხმა. —სად არის ჩემი „დედაენა"?
—რა „დედაენა", ქალბატონო? — ეკითხება ხანდაზმული ქალი.
—აქ მქონდა, ამ ჩანთაში, ძლივს ვიშოვე.
—ძირს მოძებნეთ, სადმე ეგდება. — მთელი ტროლეიბუსი „დედაენას" ეძებს.
—მე შენ გეტყვი, იშოვი ამ ახალ გამოცემას! — წუხს ქალი.
„ისჯიბგირინაღდადარწაიღებდა".
—იპოვეთ?
—ვერა, ვერ ვიპოვე.
—სადმე, ქუჩაში დაგივარდებოდათ, ქალბატონო! — ამშვიდებს ვიღაც.
—თუმნის ხურდა არავის არა გაქვთ? — კითხულობს „დუბლიონკიანი".
—არა, ბატონო!
ტროლეიბუსი ჩერდება. ჩემი გაჩერებაა.
—გამატარეთ, თუ შეიძლება!? — ვიხვეწები.
—გადი, თუ ბიჭი ხარ!
—თუმნის ხურდა არა გაქვთ? — მძღოლს არა აქვს? — არ იშლის დუბლიონკიანი.
—გითხრეს შენ! თუმანი და ხუთმანეთიანი თუ გაქვთ, ტროლეიბუსში ნუ ჯდებით! — დაარიგა ჭკუა მოხუცმა კაცმა.
—რა ვქნა, ბატონო, ვერ ვიშოვე ეს მანქანა! ბოლოს და ბოლოს, ჩემი საქმე არ არის? თუ მინდა,
ცხენით ვიმგზავრებ სულაც!
—ცხენს, რაუჭირს? — ეღიმება ვიღაცას.
—გამატარეთ! ცოტა მარჯვნივ ჩაიწიეთ!.. — ტულუპი მეხსნება.
—ჰე,მიდი, მიდი! — ბრბოს ვარღვევ.
—თუმნის ხურდა არავის გაქვთ?
—არა, ბატონო, დაგვანებეთ თავი!
—რა ვქნა ახლა მე?
—მე დაგპატიჟებთ, მაინც ათკაპიკიანი უნდა მივცე. — ვეუბნები.
—აგაშენა ღმერთმა!
—გამატარეთ! — მე უკვე ცალი ფეხით ასფალტზე ვდგავარ.
ახლა მთავარია, მეორეც დავითრიო როგორმე. ოპა! ახლა წინა კარებთან მივრბივარ და ვიღაცის ხელით მძღოლს ფულს ვუგზავნი.
მორჩა! თავისუფალი ვარ.
გაუმარჯოს თავისუფლებას!
|
